سه تار ظفر
سریشم یا سریش چسبی طبیعیست که از عناصر گیاهی یا جانوری استخراج میگردد.
سریشمهای جانوری به ژلاتین هم معروف هستند.
سریشم گیاهی از گیاهان خانواده سریش گرفته میشود.
سریشم جانوری یا حیوانی نوعی چسب میباشد که از ضایعات پوست حیوانات تهیه میشود.
این چسب در صنایع گوناگون ازجمله کبریت سازی، رنگ سازی، مهماتسازی و صحافی کتاب و غیره کاربرد دارد.
در صنعت نجاری نیز از گذشته تا به امروز از این چسب استفاده می شود.
البته امروزه با امدن چسب چوب های صنعتی که کار با آنها راحت تر است دیگر کمتر از آن استفاده می شود.
درگذشته در ساز سازی ناگزیر به استفاده از سریشم بوده اند اما امروزه نه.
اما با این حال توصیه ی برخی براین این است که بخشهایی از سه تار را با این چسب کار کنند.
مانند صفحه و نصب دسته و ترکه های کاسه.
ملاحظه :
در تقسیم بندی چسب های گیاهی و حیوانی و همجنین اطلاق نام بایستی دقت داشت که برای چسب گیاهی از عنوان سریش استفاده میشود
و نام چسب حیوانی در زبان فارسی سریشم استکه بیشتر سریشم گاوی ، خرگوش و ماهی مورد استفاده و متداول است
و اطلاق ژلاتین برای چسب های حیوانی یا همان سریشم صحیح بوده و به هیچ عنوان از نام ژلاتین برای چسب گیاهی سریش استفاده نمیشود .
در ایران مرکز اصلی تهیه این سریشم حیوانی شهرستان مهریز واقع در استان یزد میباشد.
این محصول در ۵۰ ساله اخیر به صورت نیمه صنعتی در مهریز و روستاهای آن تولید میشود.
از سال ۱۳۷۶ شمسی به صورت صنعتی در شهرک صنعتی سریشم در سریزد مهریز تولید میشود.
نحوه کار با سریشم
کار با سریشم نسبت به سایر چسب های امروزی کمی سخت و حساس میباشد.
به گونه ای که نیاز به تجربه و تمرین دارد.درصورت عدم رعایت اصول دراستفاده از این چسب
قطعا دو قطعه به خوبی به یگدیگر نخواهند چسبید واتصالی ضعیف خواهید داشت.
مختصرا توضیحی پیرامون کار با سریشم حیوانی خواهیم داد.
برای به عمل آوردن آن، ابتدا دو ظرف فلزی کوچک برای سریشم خشک و دیگری بزرگتر برای ریختن آب آماده کنید.
۱۲ ساعت قبل از درست کردن سریشم، مقداری آب سرد روی سریشمهایی که در ظرف کوچک ریختهاید، بریزید و بگذارید خیس بخورد.
بعد از خیس خوردن سریشمها ظرف کوچک را داخل ظرف بزرگ که مقداری آب در آن ریختهاید،
بگذارید و روی شعله ملایم قرار دهید تا آب جوش آید،
بعد با یک انبردست، ظرف حاوی سریشم را بگیرید و به وسیلهٔ یک قطعه چوب سریشمها را هم بزنید تا کاملاً حل شود.
زمانی که چوب مورد نظر را از داخل سریشمها بیرون آوردید و دیدید که سریشم به صورت قطره از سر چوب میچکد،
معلوم میشود که هنوز سریشم برای کار آماده نشده و باید مدتی دیگر روی شعلهٔ چراغ بماند.
اگر دیدید که روی سریشم لایه بست، آن را از روی شعله بردارید. این سریشم برای کار آماده شده است.
چنانچه آب داغ داخل ظرف سرد شود، طبعاً سریشم هم سرد خواهد شد،
پس لازم است همیشه این آب داغ بماند تا سریشم داخل ظرف سرد نشود.
اگر سریشم در اثر ماندن در ظرف آب داغ سفت شد،
با یک قاشق غذاخوری مقداری از آب داغ داخل ظرف را در آن بریزید و به هم بزنید تا به صورت اولیه برگردد.
بسیار دقیق و کامل فرمودید
احسنت