چوب های مورد استفاده در ساخت ساز وآلات موسیقی

برای ساخت ابزار آلات موسیقی معمولاً چوب هایی بکار گرفته می شوند که پس از خشک شدن از کیفیت و زیبایی بالایی برخوردار باشند.
همچنین چوب هایی که کمتر مورد حمله آفت ها وقارچ ها قراربگیرند به علاوه فراوانی چوب هم میتواند عامل دیگری برای انتخاب باشد.

در این مقاله قصد داریم چوب های پرکاربرد و محل کاربرد آنهارا در ساز بیان کنیم.

ابتدا باید اشاره کنیم که :
چوب را به دو منظور مورد استفاده قرار میدهیم

اول برای ساخت قسمت های اصلی ساز

مانند کاسه، دسته، جعبه(سنتور)، آرشه، خرک،سیم گیر، گوشی ها، صفحه ها و ….

مانند چوب های:  توت، گردو، افرا، زبان گنجشک،گلابی و…

دوم برای تزئینات ساز

مانند رودسته، تزئینات جعبه سنتور(خاتم کاری،مهر کاری،منبت،معرق،انواع میخ و…..)

چوبهایی که در بخش تزئینات مورد استفاده قرار میگیرند عموما دارای رنگ و بافت خاصی هستند و معمولا کمیاب هستند مانند:

عناب،زرشک، آبنوس، فوفل، پسته، نارنج، پرپل، انواع چوبهای آفریقایی، و…

از گذشته استاد کاران بنا به دلایلی که ذکر شد و برخی عوامل دیگر، انتخاب جنس چوب هر قسمت از ساز را انجام داده اند
و به مرور زمان با تست های عملی انتخاب ها تغییر کرده و میکنند.به هرحال آنها نیز در هر زمان به فراخور عوامل موثر بر سلیقه متقاضیان،
این انتخاب ها گاها محدود و برخی مواقع نیز گسترش یافته است.

نکته بسیار مهم

این است که جنس چوب خصوصا چوب کاسه بر جنس صدا تاثیر مشخص میگذارد. گاهی این تاثیر خوش آیند است
و گاه نه.حتی گذر زمان وتغییر ذائقه شنوایی میتواند جنس صدایی را که یک زمانی مورد پسند نبوده در دوره ای دیگر مورد پسند باشد.

مثلا:در گذشته  اکثر نوازنده های ساز هایی مانند تار و سه تار سازهایی با زنگ بالا را می پسندیدند ولی امروزه زنگ خیلی بالا کمتر مورد پسند است.

نوع چوبهای در دسترس

نمونه دیگر تنوع چوبهای در دسترس می باشد.50 یا 100 سال پیش انواع چوبهای رنگارنگ افریقایی خیلی کمتر از امروز در دسترس بود
و امروز سازنده و نوازنده می توانند به سلیقه خودشان چه ظاهری چه صوتی اقدام به ساخت و سفارش ساز کند.

2 نمونه بالا و نمونه های مشابه که اساتیدسازنده و نوازنده بهتر واقف هستند تاثیر مستقیم در انتخاب چوب دارند.

اما به هر حال هرچیزی قاعده و اصولی دارد و با همه ی آنچه گفته شد،از یک حدودی نمی توان خارج شد.
می توان آزمون کرد اما نمی توان توقع داشت که حتما جواب خوبی گرفت.

کارنیکو کردن از پر کردن است

یک استاد کار ماهر و با تجربه که علم و شناخت خوبی از چوب ها دارد خودش می داند کدام چوب را نمی توان در کدام بخش استفاده کرد.
اما جوانان و افراد کم تجربه که زیر نظر استاد کار نکرده اند یا مدت تعلیمشان کم بوده مجبور هستند تحقیقات و آزمون های زیادی انجام دهند.